انواع بلندگو عبارت است از سابوفر، میدرنج و تیوتر. اختلاف در بخش فرکانس آنها عامل ایجاد این طبقه بندی و تعیین عملکرد آنها می باشد. بلندگوی سابوفر برای فرکانس های زیر ۱۵۰ هرتز، میدرنج برای فرکانس های ۱۵۰ هرتز الی ۴ کیلوهرتز و تیوتر ها برای فرکانس های بالای ۲ کیلوهرتز مناسب هستند.
بلندگو یکی از اجزای حیاتی در دنیای صوت است که در انتقال اطلاعات صوتی نقش اساسی دارد. این دستگاه های الکتروآکوستیک با انتقال امواج صوتی، صداها را برای مخاطبان به شکلی قابل درک و شنیداری تبدیل میکنند.
تعریف بلندگو
بلندگو یک تجهیزات الکترونیکی است که به عنوان یک تبدیلکنندهی الکتروآکوستیک عمل میکند. این دستگاه با دریافت امواج الکتریکی و تبدیل آنها به امواج صوتی، صداها را تولید و از خود منتشر میکند. منظور از الکتروآکوستیک تلاقی علمی میان الکترونیک و آکوستیک است. عملکرد این حوزه عبارت است از درک، تجزیه و تحلیل امواج صوتی با استفاده از تکنولوژی الکترونیک.
این علم در دستگاه های مثل میکروفون و بلندگوها نقش مهم و اساسی ایفا می کند. وظیفه تبدیل امواج صوتی به سیگنال های الکتریکی در میکروفون ها و تبدیل سیگنال های الکتریکی به امواج صوتی در بلندگوها توسط این حوزه صورت می پذیرد.
فرکانس
یکی از ویژگیهای مهم در بررسی انواع بلندگو و دامنه عملکرد آنها، فرکانس است. فرکانس به تعداد ارتعاشات در هر ثانیه اشاره دارد و از واحد هرتز (Hz) استفاده میشود. برای افراد بالغ، حداقل و حداکثر فرکانس قابل شنیدن به ترتیب حدود ۲۰ هرتز تا ۲۰,۰۰۰ هرتز میباشد.
در مورد بلندگوها، فرکانس نشاندهنده توانایی آنها در پوشش محدودهای خاص از امواج صوتی است. محدودهی فرکانسی که یک بلندگو میتواند پوشش دهد، به عنوان دامنه عملکرد آن مشخص میشود.
اهمیت دامنه عملکرد
تأثیر بر کیفیت صدا
دامنه عملکرد بلندگو بر کیفیت صدا تأثیرگذار است. اگر بلندگو قادر به پوشش تمام محدودهی فرکانسی موجود در یک صدا نباشد، قسمتهایی از صدا از دست خواهند رفت و تجربهی گوش دادن کاربر با مشکل روبرو خواهد شد.
تأثیر بر نوع استفاده
در بلندگوهای مختلف، دامنه عملکرد به تفاوتهای قابل مشاهده منجر میشود. برخی بلندگوها برای پخش صداهای باسی (فرکانسهای پایین) طراحی شدهاند، در حالی که بلندگوهای دیگر برای پوشش فرکانسهای میانی یا باسی و میانی طراحی میشوند.
انواع فرکانس در بلندگوها
-
فرکانسهای پایین (Bass)
محدوده فرکانس: کمتر از ۲۵۰ هرتز
نمونه بلندگو: بلندگوهای باسی (سابوفرها) می باشد. این فرکانسها اغلب برای تولید افکتهای صوتی قوی، افزایش عمق صدا صدا ها استفاده میشوند.
-
فرکانسهای میانی (Midrange)
محدوده فرکانس: حدود ۲۵۰ هرتز تا ۴ کیلوهرتز
نمونه بلندگو: بلندگوهای میانی است. وظیفه آنها تولید صداهای وکال و سازهای میانهای می باشد. این فرکانسها برای انتقال اطلاعات بیشتر دربارهی جزئیات موسیقی مورد استفاده قرار میگیرند.
-
فرکانسهای بالا (Treble)
محدوده فرکانس: بالاتر از ۴ کیلوهرتز
نمونه بلندگو: بلندگوهای تربل (تیوتر) برای تولید صداهای با فرکانسهای بالا و جزئیات صوتی دقیق استفاده میشوند. این فرکانسها برای شنیدن صداهای ارتفاعی مانند صدای سازهای بلند و صداهای آژیر و زنگ تلفن بسیار حیاتی هستند.
تأثیر توان و انرژی
درک درست از فرکانس در انواع بلندگو و دامنه عملکرد آنها، اهمیت بسیاری در استفادههای آنها در بخش های مختلف صوتی دارد. مفهومی درست از دامنه عملکرد بلندگو و تأثیرات آن بر توان و انرژی صداها به کاربران کمک میکند تا بلندگو مناسب برای نیازها و ترجیحات خود را انتخاب کنند.
تأثیر توان و انرژی فرکانس در بلندگوها
- تفکیک در فرکانسهای مختلف
تفکیک مناسب: توان و انرژی مناسب در هر محدودهی فرکانسی، به تفکیک بهتر صداها کمک میکند
تاثیر در تنظیمات صدا : امکان تنظیمات توان و انرژی بلندگو در فرکانسهای مختلف، به کاربر این امکان را میدهد که صداها را با توجه به سلیقه شخصی خود تنظیم کند.
- نقش توان در انتقال امواج صوتی
تأثیر در انتقال امواج صوتی: توان بالا در بلندگوها موجب انتقال بهتر امواج صوتی میشود. این امر اهمیت بسیاری در مواردی دارد که نیاز به پخش قدرتمند و دقیق صداها داریم.
استانه شنوایی
استانه شنوایی، حداقل شدت صدایی است که گوش انسان قادر به شنیدن آن است. بر حسب واحد دسیبل (dB) اندازه گیری میشود و برای بیشترین توان شنیدن توسط گوش انسان، حدود ۱۸۰ dB است.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
انواع بلندگو
انواع بلندگو به تناسب کاربردها، عملکرد آنها و نیازهای مختلف، در انواع و اشکال مختلف تولید میشوند. در زیر به برخی از انواع معمول بلندگوها اشاره خواهم کرد:
-
بلندگوهای سابوفر (Subwoofer)
این بلندگوها برای پخش فرکانسهای پایین، به ویژه فرکانسهای باسی (زیر ۱۵۰ هرتز) طراحی شدهاند.
کاربرد: استفاده اصلی آنها در تقویت و افزایش افکتهای صوتی باسی در سیستمهای صوتی خانگی و سینما خانگی است.
-
بلندگوهای میدرنج (Midrange)
این بلندگوها برای پخش فرکانسهای میانی (معمولاً از ۱۵۰ هرتز تا ۴ کیلوهرتز) طراحی شدهاند.
کاربرد: تولید صداهای وکال و سازهای میانهای و مشارکت در انتقال جزئیات صدا در سیستمهای صوتی.
-
بلندگوهای تیوتر (Tweeter)
این بلندگوها برای پخش فرکانسهای بالا (معمولاً بالاتر از ۲ کیلوهرتز) مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربرد: افزودن تفصیلات و انعطافپذیری در پخش صدا، به ویژه برای ایجاد افکتهای صوتی دقیق.
-
بلندگوهای کوئاکسیال (Coaxial)
در این نوع بلندگو، بلندگوهای میدرنج و تربل در یک واحد فیزیکی ترکیب شدهاند.
کاربر: استفاده در سیستمهای صوتی خودروها و بلندگوهای کفی اتاق.
-
بلندگوهای تخت (Panel Speakers)
این بلندگوها از یک سطح صاف و بسیار نازک به عنوان منبع تولید صدا استفاده میکنند.
کاربرد: برای ایجاد تجربه صوتی فضایی و متفاوت در سیستمهای صوتی خانگی.
-
بلندگوهای بلندگوی لامپ (Horn Speakers)
این بلندگوها از یک ساختار شیب دار به نام لامپ برای افزایش بازده صدا استفاده میکنند.
کاربرد: استفاده در محیطهای با صدای بلند مانند کنسرتها و سیستمهای PA (تجهیزات عمومی)، به ویژه در فضاهای باز.
-
بلندگوهای Bluetooth
بلندگوهای قابل حمل که از فناوری بلوتوث برای اتصال به دستگاههای مختلف مانند گوشیهای هوشمند استفاده میکنند.
کاربرد: به عنوان بلندگوهای همراه در مسافرت یا در محیطهایی که اتصال سیمی دشوار است.
هر یک از این انواع بلندگوها ویژگیها و کاربردهای خود را دارند و انتخاب مناسب بستگی به نیازها و محیط استفاده دارد.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
اجزاء تشکیلدهنده بلندگو
بلندگوها از چند قسمت اصلی تشکیل شدهاند که عبارتند از:
-
Magnetic System
این سیستم عمدتاً از یک یا چند آهنربای دائم و یک حلقه آهنربا برای ایجاد میدان مغناطیسی استفاده میکند. سیم های حلقه آهنربا در حالت ترکیب با یک Voice Coil نسبت به یک یا چند هسته آهنربا قرار میگیرند.
-
Voice Coil
Voice Coilیک سیم ظریف است که درون Magnetic System قرار گرفته است. جریان الکتریکی که از این سیم عبور میکند، باعث ایجاد نیروی مغناطیسی و گرانشی میشود.
-
Cone
مخروط، یک سطح مخروطی یا مستطیلی است که به Voice Coil متصل است. حرکت مخروط با نیروی مغناطیسی باعث تولید امواج صوتی میشود. طراحی و جنس مخروط بر تولید صدا و توان بلندگو تأثیرگذار است.
-
Permanent Magnet
آهنربای دائم یک یا چند عدد آهنربای مغناطیسی است که در نزدیکی Voice Coil قرار گرفته و میدان مغناطیسی برای ایجاد حرکت Voice Coil را تأمین میکند.
-
Suspension System
این سیستم شامل یک نوار لاستیکی است که اجازه حرکت Voice Coil را در محور عمودی میدهد و از برخورد آن با دیگر قسمت ها جلوگیری میکند.
-
Surround
Surround یک سطح صاف است که مخروط و دیگر اجزا را در بر میگیرد. Surround در کنترل پخش صدا تاصیر گذار است. طراحی Surround نیز بر کیفیت صدا و پخش فضایی آن تأثیر دارد.
-
Dust Cap
Dust Cap یا قسمت محافظ مخروط، از برخورد ذرات خارجی و گرد و غبار جلوگیری میکند و همچنین به افزایش استحکام ساختار مخروط کمک میکند.
این اجزا به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل میکنند تا صدا را تولید و از بلندگو خروجی دهند. هر تغییر در طراحی یا جنس این اجزا میتواند به تغییر در کیفیت و خصوصیات صدا منجر شود.
نتیجهگیری
در این مقاله با انواع بلندگو و عملکرد آنها آشنا شدیم. بلندگو ها به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در تجربهی صوتی ما دخیل هستند. انواع مختلف بلندگوها با ساختارها و ویژگیهای خاص خود، تجربهی گوش دادن به صدا و صوت را بهبود میبخشند. در نهایت، انتخاب بلندگوی مناسب بر اساس نیازها و ترجیحات شخصی، میتواند تاثیر زیادی در لذت بردن از موسیقی، صداهای فیلم یا تجربههای صوتی دیگر داشته باشد.